Hoogwater of overstroming

Dit doet Veiligheidsregio Zuid-Limburg om de gevolgen van hoogwater te beperken. 

Samen met onze partners, zoals Rijkswaterstaat en Waterschap Limburg bereiden wij ons voor op een mogelijke overstroming. Dit doen we door vooraf plannen op te stellen en deze regelmatig te beoefenen. Eén van de belangrijkste plannen is het  Rampbestrijdingsplan Hoogwater Limburg (Maas en haar zijrivieren, zoals de Geul en de Gulp). In dit plan staat uitgebreid beschreven welke maatregelen de hulpdiensten, de gemeente en de waterpartners (Rijkswaterstaat en/of het Waterschap Limburg) nemen bij bepaalde waterstanden.  

Bij een (dreigende) overstroming zorgt Veiligheidsregio Zuid-Limburg ervoor dat je precies weet wat je kunt doen. Ook dat doen we samen met gemeenten en de waterpartners.

Maatregelen die je nu alvast kunt nemen 

• Maak een lijst van zaken die belangrijk zijn om in veiligheid te brengen of mee te nemen als je je huis moet verlaten.
• Weet hoe je gas, water en elektriciteit afsluit.
• Zorg dat je een noodpakket in huis hebt, inclusief een radio op batterijen en voldoende voedsel voor enkele dagen.
• Kijk op wachtnietopwater.nl of overstroomik.nl voor meer tips over een goede voorbereiding.
• Kijk om naar familie, vrienden of buren die zich minder goed kunnen redden. Heb je zelf een beperking of ben je hulpbehoevend? Vraag of familie, vrienden of buren je willen helpen als een overstroming dreigt. Zorg dat je weet naar wie je toe kan als je je huis moet verlaten. En ook wat je dan mee moet nemen. Zoals je mobiele telefoon, een oplader, medicijnen, kleding en andere belangrijke spullen.
• Ga met de mensen uit jouw straat of buurt in gesprek en bereid je gezamenlijk voor op extreme wateroverlast. Bijvoorbeeld met een buurtdraaiboek of een Whatsapp-groep.
• Zorg dat je weet welke plek in huis het langst droog blijft. Bij water in huis  kun je daar je waardevolle spullen neerzetten.
• Schaf een dompelpomp aan, zodat je water kunt wegpompen.
• Zorg dat je een peilstok in huis hebt. Handig voor als je door een ondergelopen straat moet lopen. Met een peilstok kun je controleren of er geen open gaten in het wegdek zijn. Putdeksels en delen van de straat kunnen door het water zijn meegesleurd. 

Wat moet ik doen bij een dreigende overstroming? 

• Lees de voorwaarden van je verzekering om te weten hoe je verzekerd bent tegen overstromingen.
• Weet wie je kunt bellen als je hulp nodig hebt (zie beneden).
• Zorg dat je een noodpakket in huis hebt, inclusief een radio op batterijen en voldoende voedsel voor tenminste 3 dagen.
• Volg het weerbericht en de actuele waterstanden via WaterstandLimburg. Volg het nieuws over te nemen maatregelen via deze website.
• Zorg dat je weet waar je gas- en elektriciteitsaansluiting zit. Bij wateroverlast moet je snel in actie komen en het gas en de elektra afsluiten. Ben jij voor je gezondheid sterk afhankelijk van elektriciteit? Zorg dan dat je vooraf weet wat je kunt doen als het nodig is om de elektriciteit af te sluiten.
• Zorg dat je zandzakken en schotten snel kunt pakken en weet waar je ze het beste kunt plaatsen.
• Zet waardevolle spullen hoog neer zodat ze niet nat kunnen worden. Bijvoorbeeld op een hogere verdieping of op een kast.
• Zet je auto op een (hoger gelegen) plek waar geen water kan komen. Als er water in je auto komt, werkt hij niet meer.
• Zet losse spullen uit je tuin binnen, anders drijven ze misschien weg. Denk ook aan afvalcontainers, tuinstoelen en bloembakken.
• Zorg dat je weet naar wie je toe kan als je je huis moet verlaten. En wat je dan moet meenemen. Zoals je mobiele telefoon, een oplader, medicijnen, kleding en andere belangrijke spullen.
• Zorg dat je weet hoe je je huis kunt verlaten als dat niet meer kan door de voordeur. Een vluchtweg kan zijn via een dakraam of ladder. Zorg ook dat je weet via welke route je jouw buurt snel kunt verlaten.
• Denk ook aan de dieren in en om je huis. Kunnen ze mee of is er een droge plek waar ze kunnen staan?
• Zorg dat je een peilstok in huis hebt. Handig voor als je door een ondergelopen straat moet lopen. Met een peilstok kun je controleren of er geen open gaten in het wegdek zijn. Putdeksels en delen van de straat kunnen door het water zijn meegesleurd. 

Zo bescherm je je huis en spullen bij een overstroming

• Sluit ramen en deuren.
• Plaats waterkerende schotten of leg zandzakken voor de deuren. Zandzakken maak je makkelijk zelf. Vul zakken voor tweederde met zand. Leg ze overlappend over elkaar, dakpansgewijs, zodat er geen tussenruimte ontstaat. De hoogte van elke laag zandzakken moet minimaal 15 centimeter zijn.
• Stroomt water naar binnen? Draai de gaskraan dicht en schakel de elektriciteit uit. Hiermee voorkom je kortsluiting of brand. Je vindt de gaskraan en de hoofdschakelaar van de elektriciteit in de meterkast.
• Haal de stekkers van alle apparaten uit het stopcontact.
• Leg een zware (zand)zak in de toiletten, wastafels en afvoerputjes zodat het rioolwater niet via die openingen binnenkomt.
• Plak tape op spouwen en kieren.
• Zet waardevolle spullen hoog neer, zodat ze niet nat worden. Bijvoorbeeld op een hogere verdieping of op een kast.
• Zet je auto op een (hoger gelegen) plek waar geen water komt. Als water in je auto komt, werkt hij niet meer.
• Zet losse spullen uit je tuin binnen, anders drijven ze misschien weg. Denk ook aan afvalcontainers, tuinstoelen en bloembakken.

Ik heb water in mijn huis, wat moet ik doen? 

Onthoud: Je eigen veiligheid en die van je naasten gaat voor alles. 

• Draai de gaskraan dicht en schakel de elektriciteit uit. Hiermee voorkom je kortsluiting of brand. Je vindt de gaskraan en de hoofdschakelaar van de elektriciteit in de meterkast.
• Haal de stekkers van alle apparaten uit het stopcontact.
• Zet waardevolle spullen hoog neer zodat ze niet nat worden. Bijvoorbeeld op een hogere verdieping of op een kast.

Wanneer moet ik mijn huis verlaten? 

Dat hangt heel erg af van de specifieke situatie. Maar in algemene zin geldt: je moet je huis verlaten als er een gevaar voor je eigen veiligheid ontstaat. 

Denk bijvoorbeeld aan instortingsgevaar door zware beschadiging van je woning. Kenmerken van instortingsgevaar zijn afspringend pleisterwerk, doorzakken van de fundering of horizontale scheuren in de muur. Verticale scheuren in (de hoeken van) muren, wijzen doorgaans niet op instortingsgevaar. Andere redenen om je huis te verlaten: als de meterkast of stopcontacten zijn getroffen door het water, als je geen schoon drinkwater meer hebt of wanneer je woning onbereikbaar dreigt te worden voor hulpdiensten.

Als het verstandig is om een gebied te verlaten, zullen de hulpdiensten dit ter plaatse, via de gemeente en/of via deze website kenbaar maken.

Ik moet mijn huis verlaten. Wat moet ik doen voordat ik wegga?

Bij wateroverlast kan het soms noodzakelijk zijn om je huis te verlaten om jezelf en je naasten in veiligheid te brengen. Bedenk vooraf goed wat je wel of niet wilt en moet meenemen. Voordat je het huis verlaat is er een aantal belangrijke stappen die je moet nemen: 

• Sluit gas en elektriciteit af.
• Neem alleen hoognodige dingen mee: medicijnen, eten en drinken, contant geld, huisdieren en belangrijke papieren.
• Laat familie, vrienden of buren weten waar je naartoe gaat.
• Als je nog tijd hebt, breng dan waardevolle spullen naar een hogere etage.
• Controleer of je buren weten dat ze moeten evacueren.
• Help buren, familie of vrienden die je hulp nodig hebben.
• Laat je auto staan en trek de handrem aan. Ga niet door het water rijden, want dat kan gevaar veroorzaken voor jezelf en de mensen om je heen.

Ik kan of wil mijn huis niet verlaten. Wat nu?

Als je je huis niet kan of wil verlaten, is het belangrijk om goed voorbereid te zijn om jezelf en je spullen te beschermen. Denk aan de volgende tips als je thuis blijft: 

• Zoek een droge plek in huis op.
• Heb je water in huis? Sluit dan gas en elektriciteit af;
• Controleer of je weg kunt komen via een dakraam of ladder.
• Zorg voor voldoende medicijnen, drinkwater en houdbaar voedsel voor tenminste enkele dagen.
• Laadt je mobiele telefoon op en eventueel ook een powerbank. Houd opladers bij de hand.
• Blijf geïnformeerd en volg de aanwijzingen van de hulpdiensten.
• Bij extreme wateroverlast is L1 Radio (95.3FM) de calamiteitenzender.
• Komt er nog water uit de kraan? Vul snel een emmer of bad met (drink)water.
• Als je tijd hebt, breng dan waardevolle spullen naar een hogere etage.
• De verlichting kan thuis en op straat uitvallen. Zorg voor kaarsen en lucifers of een aansteker. En voor een zaklamp met batterijen of een zaklamp die je kunt opwinden.
• Zorg voor handdoeken en dekens. En voor warme kleding en regenkleding. Je verwarming doet het niet meer bij een overstroming. Zorg dat je niet onderkoeld raakt.
• Laat familie en vrienden op tijd weten wat je plannen zijn. Tijdens een overstroming kan het moeilijk zijn om contact te leggen met anderen, omdat de telefoon en het internet uitgevallen is.
• Is de situatie te gevaarlijk geworden om thuis te blijven? Hang een (wit) laken of vlag uit het raam, en laat met een fluitje horen waar je bent. Zo weten hulpverleners waar je bent en dat je hulp nodig hebt. 

Waar vind ik meer informatie en tips? 

Wil je weten hoe je je het beste hierop kunt voorbereiden en wat je wel of juist niet moet doen in zo’n situatie? Kijk dan eens op wachtnietopwater.nl. Daar staan tips over de maatregelen die je kunt nemen om wateroverlast zoveel mogelijk te voorkomen. 

Je kunt ook checken of jouw (woon)omgeving kan overstromen? Voer daarvoor je postcode in op overstroomik.nl. Daar lees je ook wat je kunt doen: evacueren of schuilen op een droge plek in huis of in de buurt. 

Actuele waterstanden van de Maas en de zijrivieren vindt je op de website waterstandlimburg.nl. Deze informatie is betrouwbaar en rechtstreeks afkomstig van rijkswaterstaat.nl en waterschaplimburg.nl.   

Wil je op de hoogte blijven van het project Waterveiligheid en Ruimte van de Provincie Limburg, dan kun je je aanmelden voor een nieuwsbrief.

De hulpdiensten hebben afspraken gemaakt hoe ze te werk gaan bij een (dreigende) overstroming. Deze afspraken staan in het Rampbestrijdingsplan Hoogwater Limburg. 

Wie bel ik voor hulp?

Kijk op onderstaande infographic om te weten bij wie je terecht kunt voor hulp. Bij levensbedreigende situaties bel je altijd 112. Dier in nood? Bel 144 'Red een dier'. 

Uitgeschreven tekst infographic wateroverlast

• Bij direct gevaar, spoed of twijfel bel je 112.
• Geen acuut gevaar, maar wel brandweer nodig? Bijvoorbeeld losliggende putdeksels op de weg. Bel dan 0900-0904.
• Geen acuut gevaar en speelt het in de openbare ruimte? Bijvoorbeeld verstopte riolering in de straat. Meld het bij je gemeente.
• Geen acuut gevaar, maar wel schade aan je woning of bedrijf? Zoals een verstopte riolering in huis of een ondergelopen ruimte. Onderneem zelf actie.
• Vervuiling van water? Bel Waterschap Limburg / Rijkswaterstaat 0800-0341.
• Meer informatie: www.brandweer.nl/geenspoed